Në një kohë kur vendi synon të ndërtojë një imazh të qëndrueshëm dhe mikpritës për vizitorët ndërkombëtarë, aksionet e papritura të institucioneve për prishjen e ndërtimeve në kulmin e sezonit turistik kanë ngritur pikëpyetje serioze për qasjen e shtetit ndaj zhvillimit. Zonat si Thethi dhe Vlora, që përfaqësojnë dy prej simboleve më të forta të turizmit shqiptar – Alpet dhe Rivierën – janë kthyer në skenë ndërhyrjesh të ashpra, pa kalendar, pa paralajmërim dhe pa plan alternativ.
👁️ Turistët si dëshmitarë të kaosit
Vizitorët që synonin të përjetonin natyrën e virgjër të Alpeve ose të relaksoheshin buzë Jonit, në shumë raste janë bërë dëshmitarë të fadromave që shembin bujtina, lokale ose struktura mbështetëse të turizmit. Në vend të eksperiencës kulturore, turistët përballen me skena që i ngjasojnë emergjencave, jo pushimeve.
Në Theth, një fshat që është bërë simbol i turizmit alpin, operatorët lokalë po përballen me rrëzim selektiv të ndërtimeve, shpesh pa paralajmërim, dhe me mungesë të plotë transparence mbi procedurat. Shumë prej tyre kanë ndërtuar në mënyrë modeste dhe me burime vetjake, duke përmbushur një boshllëk që shteti nuk e ka mbuluar kurrë: mikpritjen bazë.
Në Vlorë, situata është edhe më e ndërlikuar. Prishja e strukturave në zonat bregdetare ka krijuar frikë dhe pasiguri tek sipërmarrësit sezonalë, të cilët kontribuojnë në punësimin lokal dhe krijimin e të ardhurave për komunitetin.
⏳ Koha është gjithmonë pjesë e strategjisë
Zbatimi i ligjit është thelbësor për çdo shtet funksional. Por koha kur ai zbatohet është po aq e rëndësishme sa ligji vetë. Në vendet e zhvilluara, ndërhyrjet e tilla planifikohen gjatë dimrit dhe zbatohen para fillimit të sezonit, duke ruajtur integritetin e sezonit turistik dhe investimet private.
Në Shqipëri, zgjedhja për të “zbatuar rendin” në gusht – kur turistët janë të pranishëm dhe bizneset janë në pikun e tyre – është një formë dështimi institucional, jo force.
📉 Dëmet afatgjata janë më të mëdha se fitimet afatshkurtra
Aksionet e ndërmarra pa koordinim, pa paralajmërim dhe pa ndjeshmëri ndaj kontekstit ekonomik dërgojnë një mesazh negativ për investitorët e huaj: se Shqipëria është një vend i paqëndrueshëm dhe me rrezik juridik të lartë. Nga ana tjetër, turistët përballen me një realitet të zymtë që bie ndesh me fushatat e marketingut “Shqipëria Mikpritëse”.
Operatorët turistikë lokalë ndihen të papërfaqësuar dhe të pambrojtur. Komunitetet humbasin të ardhura, dhe më e keqja, krijohet një ndarje e thellë mes shtetit dhe aktorëve realë që po ndërtojnë turizmin shqiptar me duart e tyre.
🧭 Në vend të përfundimit
Shteti duhet të tregojë forcë në planifikim, jo thjesht në aksione. Zbatimi i ligjit nuk duhet të jetë demonstrim i forcës së verbër, por instrument zhvillimi, i koordinuar në kohë, me transparencë dhe në bashkëpunim me komunitetin.
Turizmi shqiptar nuk mund të jetë viktimë e një shteti që zgjohet në gusht për problemet që ka injoruar në shkurt.
